Definicja ukończenia („Definition of Done”) – wiedza dla zespołów Agile

W podejściu Agile, a zwłaszcza w Scrumie, ważne jest, aby zespoły dokładnie rozumiały, kiedy zadanie jest ukończone. Zdarza się, że różne osoby w zespole mają różne standardy i oczekiwania względem zakończenia pracy, co może prowadzić do nieporozumień, błędów i opóźnień. Aby tego uniknąć, zespoły stosują Definition of Done (DoD) – wspólnie ustaloną definicję ukończenia, która pozwala mierzyć, czy wykonane zadanie rzeczywiście spełnia wszystkie wymagania

Czym jest Definition of Done?

Definition of Done to zbiór kryteriów, które muszą zostać spełnione, aby zadanie (np. element backlogu) mogło być uznane za ukończone i gotowe do wdrożenia. DoD jest stosowana przez cały zespół i służy jako miernik jakości pracy. Określa minimalne wymagania, jakie musi spełnić zadanie, aby było gotowe do dostarczenia i oceny przez interesariuszy.

Dlaczego Definition of Done jest kluczowe?

Definition of Done pomaga w:

• Zwiększaniu przejrzystości – członkowie zespołu i interesariusze mają jasność co do wymagań i stanu pracy.
• Zapewnieniu jakości – każdy element pracy przechodzi przez ten sam standard jakościowy.
• Zapobieganiu technicznemu długowi – dzięki jasno określonym kryteriom ukończenia, zespół unika dostarczania nieskończonego lub niedokończonego kodu, co minimalizuje ryzyko powstawania błędów w przyszłości.
• Poprawie komunikacji – jasno określone kryteria ukończenia pomagają uniknąć nieporozumień między zespołem developerskim a interesariuszami.

Kroki tworzenia skutecznej Definicji Ukończenia

1. Rozpocznij od standardowych kryteriów jakości – jakie aspekty pracy muszą być zawsze ukończone (np. testy, dokumentacja)?
2. Zaangażuj cały zespół – DoD musi być zaakceptowana przez wszystkich członków zespołu, w tym Product Ownera i Scrum Mastera.
3. Dostosuj DoD do poziomu zespołu – kryteria powinny być realistyczne, biorąc pod uwagę doświadczenie i zasoby zespołu.
4. Stosuj iteracyjne podejście – Definition of Done może ewoluować wraz z zespołem. Regularnie ją weryfikuj i aktualizuj.

Przykłady kryteriów Definition of Done

Poniżej znajdziesz przykładowe kryteria, które mogą zostać uwzględnione w DoD:

• Kod przeszedł przegląd (Code Review) – kod został przeanalizowany i zatwierdzony przez członka zespołu.
• Testy jednostkowe i integracyjne – kod został przetestowany przy pomocy testów jednostkowych oraz integracyjnych.
• Spełnione wymagania biznesowe – zadanie spełnia wszystkie wymagania zdefiniowane przez Product Ownera.
• Dokumentacja – powstała odpowiednia dokumentacja kodu lub instrukcja użytkownika, jeśli jest to wymagane.
• Przeprowadzone testy funkcjonalne – aplikacja została przetestowana pod kątem funkcjonalnym i działa zgodnie z wymaganiami.
• Kod został wdrożony na środowisko testowe – zadanie jest gotowe do testów na środowisku zbliżonym do produkcyjnego.

Definicja ukończenia a Definition of Ready

Podczas gdy Definition of Done określa, kiedy zadanie jest ukończone, Definition of Ready (DoR) określa, kiedy zadanie jest gotowe do rozpoczęcia pracy przez zespół developerski. Przykładowe kryteria DoR to:

• Opis zadania jest jasny i jednoznaczny.
• Zadanie zostało zaakceptowane przez Product Ownera.
• Wszelkie wymagane zasoby i dane są dostępne dla zespołu.

Wprowadzenie Definition of Ready może pomóc zespołowi efektywnie planować sprinty, eliminując ryzyko opóźnień związanych z niedoprecyzowanymi wymaganiami.

Korzyści płynące z Definition of Done

Implementacja Definition of Done niesie za sobą szereg korzyści:

• Poprawa jakości oprogramowania – wszystkie zadania spełniają minimalne wymagania jakościowe.
• Zmniejszenie technicznego długu – regularne stosowanie DoD pozwala na zapobieganie zaległościom i błędom w kodzie.
• Skuteczniejsze planowanie – jasne kryteria ukończenia pomagają w precyzyjnym szacowaniu czasu potrzebnego na realizację zadań.
• Wzrost zaufania interesariuszy – lepsza jakość końcowych produktów zwiększa zadowolenie interesariuszy, którzy otrzymują wartościowe funkcje w zgodzie z ustaleniami.

Najczęstsze błędy i jak ich unikać

Chociaż Definition of Done jest prostym narzędziem, często pojawiają się błędy związane z jego stosowaniem:

• Nierealistyczne kryteria – zespół ustala zbyt surowe kryteria, których nie jest w stanie spełnić w trakcie sprintu.

Rozwiązanie: DoD powinno być dopasowane do możliwości zespołu i ewoluować w miarę jego rozwoju.

• Brak aktualizacji DoD – zespoły z czasem mogą ignorować definicję ukończenia lub nie aktualizować jej na bieżąco.

Rozwiązanie: Przeprowadzaj regularne przeglądy DoD, szczególnie po retrospektywie.

• Pomijanie testów – zespół może nie przykładać odpowiedniej uwagi do testów.

Rozwiązanie: Uwzględnij w DoD testy jednostkowe, integracyjne oraz manualne, jeśli są konieczne.

Oto przykłady kryteriów, które zespoły Agile często włączają do Definition of Done (DoD), aby upewnić się, że zadania są wykonane na wysokim poziomie jakości i gotowe do wdrożenia:

Podsumowując:

Definition of Done to nie tylko techniczne kryteria – to fundament, na którym zespół buduje zaufanie i jakość swoich produktów. Dobra definicja ukończenia pozwala zredukować techniczny dług, minimalizuje ryzyko opóźnień i usprawnia proces dostarczania.

Kiedy Definition of Done jest stosowana poprawnie, zespół Agile zyskuje przejrzystość, lepszą jakość i większe zadowolenie interesariuszy.